پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

آن شخص، پرسش شما را متوجه نشده است، چرا که پرسش شما دربارۀ چگونگی تبلیغ بود، نه چگونی هدایت دیگران!

بدیهی است که "هدایت"، فقط و فقط از جانب خداوند سبحان صورت می‌پذیرد و در قرآن کریم و آیات متعددی تأکید شده که "هدایت" کار خداست و به او اختصاص دارد، چرا که او خالق، مالک و ربّ همه چیز است؛ لذا حتی پیامبر اکرم و اهل عصمت صلوات الله علیهم نیز نمی‌توانند کسی را هدایت کنند؛ بلکه فقط با ابلاغ کامل و اَحسن دین خدا در گفتار و رفتار، دعوت و راهنمایی می‌نمایند، تعلیم داده و داوطلبان و متقضیان را در حرکت به سوی "صراط مستقیم" و تداوم آن در مراحل بعدی، رهبری می‌نمایند. لذا ختی به پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، که مترصد و نگران هدایت همگان بودند، فرمود:

«إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ» (القصص، 56)

- تو نمى‌توانى (هر) كسى را كه دوست دارى هدايت كنى؛ ولى خداوند هر كس را بخواهد هدايت مى‌كند؛ و او به هدايت يافتگان آگاه‌تر است!

متقابلاً، ابلیس لعین و سایر شیاطین انس و جنّ نیز نمی‌توانند کسی را منحرف کنند؛ بلکه فقط دعوت به باطل و وسوسه می‌کنند؛ و در آخر، انتخاب و پذیرش هر دعوت، هدف و راهی، در اختیار هر کسی قرار داده شده است.

تبلیغ:

«الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا» (الأحزاب، 39)

- (پيامبران) پيشين كسانى بودند كه رسالت‌هاى الهى را تبلیغ (ابلاغ) می‌نمودند و (تنها) از او مى‌ترسيدند، و از هيچ كس جز خدا بيم نداشتند؛ و همين بس كه خداوند حسابگر (و پاداش دهندۀ اعمال آنها) است!

بنابر این، هر کسی که در میدان "جهاد تبیین" حضور یابد و دین خدا را "تبلیغ" کند، راه انبیای الهی را دنبال می‌کند و کاری پیامبری می‌کند، چرا که "تبلیغ"، یعنی رساندن و ابلاغ پیام، و کار پیامبران همین بوده است:

«مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ» (المائدة، 99)

- پيامبر وظيفه‌اى جز رسانيدن پيام (الهى) ندارد؛ (وکیل و مسئول اعمال شما نيست) و خداوند آنچه را آشكار، و آنچه را پنهان مى‌داريد مى‌داند.

●- "تبلیغ"، هر چه که باشد [تبلیغ دین خدا و یا حتی یک کالا، یا یک تبلیغ سیاسی و ...]، به دو منظور انجام می‌پذیرد: 1- معرفی؛ 2- جذب. اما تحقق همین دو منظور، بسیار گسترده است و گاه تمامی ابعاد وجودی انسان را شامل می‌گردد؛ چنان که از روانشناسی گرفته تا جامعه شناسی، یا محیط شناسی، زمان شناسی، نیاز شناسی، مخاطب شناسی و البته رقیب و دشمن شناسی و ...، در یک تبلیغ خوب، درست و مؤثر، نقش مؤثر دارند و در نظر گرفته می‌شوند.

حال ما نمی‌توانیم در هر موردی توضیح دهیم، اما اجمالاً به چند نکتۀ بسیار مهم می‌توان اشاره نمود.

●- تبلیغ عمومی و همگانی [که در اسلام همگان مکلف و موظف به آن هستیم]، با خودسازی، رعایت تقوا و بالتبع اتخاذ مواضع (اخلاق) حسنه، انجام اعمال صالح (بهترین کار در هر موضع و موردی)، گفتار نیکو و منطقی و با شخصیت، منش و سلوک مؤمن انجام می‌پذیرد. برخورداری از فرهنگ غنی، والا و مقدس اسلامی و عمل به آن در شئون گوناگون [سبک زندگی]، خودش بزرگترین و مؤثرترین تبلیغ می‌باشد.

سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی

تریبون، منبر، کتاب، مقاله، مطبوعات، ایجاد پایگاه (سایت) یا سایر امکانات فضای مجازی و ...، همگی ابزار و وسایل تبلیغ می‌باشد؛ اما اصل در "هدفگذاری و سایت‌گذاری" و بالتبع "برنامه‌ریزی" می‌باشد.

فرض کنید قلم، کاغذ، کتب علمی، رایانه، چاپگر بدهند، اما نداند که می‌خواهد چه بنویسد و چرا؟! یا چراغ گازی مجهز و انواع مواد خوراکی اصلی و فرعی (مزه‌ها) را در اختیار کسی بگذارند، اما نداند که می‌خواهد چه بپزد – برای چه کسانی و چند نفر بپزد – چه زمانی بپزد – ذائقۀ میهمانان چیست؟ ... و اصلاً چگونه باید بپزد؟!

بنابراین، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در هر امری و از جمله "تبلیغ دین خدا"، مقدم بر ابزار می‌باشد.

تبلیغ تخصصی:

اما، حضور در میدان تبلیغ تخصصی یا همان «جهاد تبیین»، مانند حضور در میدان جنگ است و رزمنده باید ویژگی‌ها و البته امکانات خاصی داشته باشد. البته مقصود این نیست که مسلمان از امکان تبلیغ خود ناامید شود، بلکه هر کسی متناسب با ظرفیت و توان خود، باید وارد این میدان بشود و البته بر توانش بیفزاید. از جمله این ویژگی‌ها عبارتند از:

1- "مبلغ دین خدا" باید نسبت به موضوع خود [دست کم تا سطح مخاطبان] علم داشته باشد و نباید در مقوله‌ای که به آن علم ندارد وارد شود، بلکه باید ابتدا کسب علم نماید:

«وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا» (الإسراء، 36)

- از آنچه به آن آگاهى ندارى، پيروى مكن (بر آن ایستادگی نکن)، چرا كه گوش و چشم و دل، همه مسئولند.

2- "مبلغ دین خدا" باید به آن چه علم دارد، ایمان و عمل نیز داشته باشد؛ ابلیس لعین و سایر شیاطین جنّ و انس نیز "علم" دارند. بدیهی است که علم بدون تزکیه، نه تنها نافع نمی‌شود، بلکه بسیار مضر و خطرناک هم می‌شود؛ لذا در رسالت پیامبران نیز تزکیه را مقدم بر تعلیم کتاب، علم و حکمت بیان نمود.

«كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ» (البقره، 151)

- همان گونه که رسولى از خودتان در ميان شما فرستاديم؛ تا آيات ما را بر شما بخواند؛ و شما را پاك كند؛ و به شما، كتاب و حكمت بياموزد؛ و آنچه را نمى دانستيد، به شما ياد دهد.

3- "مبلغ دین خدا" باید "بصیر" نیز باشد، یعنی ساده‌انگار و سطحی‌بین نباشد، تا سؤال را بفهمد – شبهه را ریشه‌یابی کند – خواسته، نیاز، دغدغه و مشکل مخاطبان و ... را درک کند و بداند که چه مطلبی را در چه زمانی، خطاب به چه کسانی و چگونه باید طرح و تبلیغ نماید. مِثل آن طلبۀ ناشی نباشد که به دیدار بیماری بد حال رفت، و به جای آیات، احادیث و اذکار امید بخش به بهبودی، گفت: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ»!

4- "مبلغ دین خدا" باید ذوق، ادبیات روان و مفهوم در نوشتن یا گفتار داشته باشد، تا مخاطب را نسبتاً قانع کند و تبلیغش به "ضد تبلیغ" مبدل نگردد.

5- و از همه مهم‌تر آن که"مبلغ دین خدا"، باید "برای خدا" کار کند، تا کار و تبلغش، رنگ خدایی بگیرد؛ تا خداوند منّان کمکش کند و به کارش اثر ببخشد.

در دنیا، بسیاری از دین استفادۀ ابزاری می‌کنند، یعنی دین را برای معرفی و تبلیغ خودشان مورد سوء استفاده قرار می‌دهند!

«صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ» (البقرة،  138)

- رنگ خدايى (رنگ ايمان و توحيد و اسلام بپذیرید) و چه رنگى از رنگ خدايى بهتر است‌؟! و ما تنها او را عبادت مى‌كنيم.

باید از خداوند منّان، توفیق و نصرت بطلبیم.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

دربارۀ تبلیغ دین، شخصی می‌گفت: شما مقالۀ دینی بنویس و یا یک وب‌سایت درست کن، دیگر نیازی به تبلیغ نیست، چون هدایت با خداست و ...»؛ آیا چنین است؟

پاسخ:

https://www.x-shobhe.com/etc/11641.html

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون