عید نوروز – بخش سوم (پایانی)/ سنتها و آداب خوب، بد و میانه (9:30)
بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم
سلام خدمت شما بزرگواران
دوباره فرصت را غنیمت میشمرم و آغاز سال نو و قرن نو را تبریک میگویم.
قرار دادن تحویل و ابتدای سال نو در اولین روز، از فصل بهار و ماه فروردین، یک سنّت کهن ایرانی است و به رغم آن که خاک ایران عزیز ما، طی یکی دو قرن اخیر، در سطحی گسترده تجزیه شد؛ هنوز ملتهای فارس زبان و حتی غیر فارسزبان مثل آذربایجان و بخشهایی در ترکیه، یا هند و کشورهای دیگر، "نوروز" را با همان آداب و سنن ایرانی جشن میگیرند و این فرهنگ آنقدر گسترده و نهادینه شده است که دیگر حتی رئیس جمهور امریکا، برای عوامفریبی هم که شده، در کاخ سفید سفره هفت سین میگذارد و این عید را تبریک میگوید!
●- ملتها با فرهنگهای گوناگون، آداب و سننی دارند که اگر چه آداب خوب آنها ریشه در ادیان الهی گذشته داشته باشد، اما دیگر به نام خودشان ثبت شده است؛ اما مهم است که ما بدانیم آیا "دین خدا و فرهنگ اسلامی"، آن آداب و سنن را تأیید میکند یا خیر؟ و هر چه را تأیید ننماید، حتماً خلاف عقل و علم نیز هست.
به عنوان مثال: قرار دادن چهار ماه حرام در سال و ممنوعیت جنگ در این ماهها، قبل از اسلام نیز بوده، اما اسلام آن را [در قرآن مجید] تأیید نمود، و همین طور است بسیاری از فرهنگها، آداب و سنن.
عید نوروز
قرار دادن تقویم سال بر اساس "شمسی"، یک امر اعتباری است که البته بسیار هم خوب است، چرا که منطبق با نو شدن طبیعت میباشد؛ و البته ایرانیان 1400 سال است که آغاز شمارش سال شمسی را با هجرت پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله مطابق کردهاند، لذا سال "شمسی هجری" نام دارد.
●- ایرانیان نیز مانند سایر ملتها و فرهنگهای دیگر، ابتدای سال نو را جشن میگیرند و البته آداب و رسومی هم دارند که برخی خوب و مورد تأیید است – برخی دیگر بد و خرافه است – و برخی دیگر میانه یا به قول معروف مباح است، یعنی خوب یا بد شدنش، بستگی به نوع نگاه هر کسی دارد که آن را انجام میدهد؛ که حالا از هر کدام مثالی میآوریم:
صله ارحام
بهترین سنت دیرینۀ ایرانیان در عید نوروز، "دید و بازدید" است، از خانواده و یا سایر ارحام گرفته، تا دورترین خویشاوندان و حتی همسایگان و دوستان.
"صله ارحام"، دیدار با بستگان و ارتباط با نزدیکان و خویشان و حتی همسایگان نزد خداوند متعال، نه فقط یک کار خوب و مستحب، بلکه یک امر واجبی است که هر کس انجام دهد، عبادتی بزرگ انجام داده و هر کس انجام ندهد، آن چه را خدا امر به اتصالش فرموده، قطع نموده است!
در مورد گروه اول فرمود:
«وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ» (الرّعد، 21)
- و آنها كه پيوندهايى را كه خدا دستور به برقرارى آن داده، برقرار میدارند؛ و از پروردگارشان مىترسند؛ و از بدى حساب (روز قيامت) بيم دارند.
و در مورد گروه دوم فرمود:
«الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ» (البقره، 27)
- كسانى كه پيمان خدا را، پس از محكم ساختن آن، میشكنند؛ و پيوندهايى را كه خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمين فساد میكنند؛ اينها زيانكارانند.
پس، آنهایی که صله ارحام را قطع میکنند، مشمول این گروه دوم میشوند!
حالا برخی میگویند: «آقا تو این اوضاع کرونایی و اُمیکرونی که نمیشود دید و بازدید نمود»!
بله، شما میتوانید با تزریق واکسن، با زدن ماسک و رعایت فاصلۀ مناسب، در خیابانهای پُر تراکم تردد کنید، به بازارهای شلوغ بروید و حتی در استادیومها و باشگاههای ورزشی حضور یابید، اما مبادا به مسجد، هیئت و دیدن یکدیگر بروید که کرونا میگیرید!
شما میتوانید به سیبزمینی، پیاز، میوهجات و سبزیجات دست بزنید و بعداً دست خود را با صابون بشویید و رسماً اعلام شد که این ویروس از سطوح منتقل نمیشود؛ اما مبادا به یکدیگر دست بدهید تا گناهانتان بریزد، چون به سرعت مبتلا میشوید!
پس، به این جوّسازیها توجه نکنیم و با رعایت تمامی دستورالعملهای بهداشتی، از جمله تزریق واکسن و استفاده از ماسک، صله ارحام را به جای آوریم.
سفره هفت سین:
از رسم سفرۀ "هفت سین"، چند هزار سال گذشته و چه بسا در هر قرنی به یک شکلی درآمده است؛ برخی گفتند: «ابتدا هفت شین» بوده، برخی دیگر با مستنداتی گفتهاند: «اصلش "هفت سینی" از غلات بوده که مردم سبز میکردند و روز سیزدهم یا پایان عید، در مقابل خورشید به آب روان رودخانه میریختند، یعنی به اهمیت خاک، آب و خورشید در کشاورزی توجه داشتند» که البته وقتی به آب میریختند، غذای آبزیان میشد؛ نه این که فرض کنید دست کم ده میلیون خانوار، هر کدام صد گرم گندم یا عدس سبز کنند و سپس روی خودرو بگذارند و 5 تن غلات را به خیابانها و ظروف آشغالها بریزند. این دیگر یک اسراف بزرگ جاهلانه و عوامانه است.
در زندگی ماشینی ما، هفت سینی و هفت سین، مبدل شد به سکه، سیر، سماق، سرکه و ... .
خوب یا بد بودن این سنّت، دقیقاً به نگاه افراد بستگی دارد. اگر کسی به انجام این کار اعتقاد داشته باشد، خب خرافه است؛ اما اگر جهت سفرهآیی و عید باشد، اشکالی ندارد و چه بسا خوب هم باشد.
برخی از جوّسازان، میگویند: «هفت آیه را که با سین شروع میشود، جایگزین کنیم»! خیر، آیات قرآن کریم که برای هفت سین چیدن نیست؛ یا هفت سین بچینند و یا نچینند، این عوامفریبیها و بازی با آیات یعنی چه؟! انگار اصل بر این است و مجبوریم که حتماً هفتتا سین را کنار هم بچینیم، حالا فقط ماندیم که سیر و سرکه باشد، یا آیات قرآن مجید!
رسوم بد
هر چه که ریشه در خرافه داشته باشد و منطق علمی و عقلی نداشته باشد و با شعور منافات داشته باشد، بد و مذموم است. یکی میگفت: اگر شب چهارشنبه سوری تخمه نشکانیم، آن سال بد میآوریم، خب این یک خرافه محض است – به طور کلی این حجم آتشبازی در چهارشنبه سوری، با این همه کشته و زخمی، عوامی است - چه کسی گفته که حتماً باید شب عید ماهی و یا هنداونه خورد و چه کسی گفته که حتماً باید با قرض هم که شده، لباس و کفش نو خرید؟! البته اگر کسی توانش را دارد و خرید مورد نیازش در سال یا فصلش را در این زمان انجام میدهد، خوب هم هست، بازار شب عید رونق میگیرد، اما این که حتی ناتوان هم مجبور شود قرض کند و لباس نو برای خود و خانواده بخرد تا آبرویش نرود، خیلی بد است.
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم؛
وَ الحَمدُ لله ربِّ العالَمین؛
والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
- تعداد بازدید : 794
- 3 فروردین 1401
- نسخه قابل چاپ
- اشتراک گذاری
کلمات کلیدی: اعتقادی صوتی نوروز سوره بقره سوره رعد «عید نوروز»