پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):
اصلاً مهم نیست که اگر یک شیعه، یک سنّی و یا حتی یک غیر مسلمان، نماز ما را ببیند، چه میگوید؟ بلکه مهم این است که این نماز نزد خداوند متعال، چگونه است؟ آیا مقبول او هست یا خیر؟! چه بسا نمازهایی که با آداب تمام اقامه میشوند، اما به صورت نمازگزار کوبیده میشوند!
"صلوات" شیعه و سنّی ندارد، بلکه امر صریح خداوند متعال در کلام وحی میباشد. میفرماید: من رحمتم را به او متصل نمودم، ملائکۀ من نیز رحمت من را به او میآورند، پس شما نیز جهت اتصال به من و رحمتم، با صلوات به او وصل شوید:
«إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا» (الأحزاب، 56)
ترجمه: خدا و فرشتگانش بر پيامبر صلوات مىدارند؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، بر او صلوات فرستيد و سلام گوييد و كاملاً تسليم (فرمان او) باشيد.
اگر دقت نماییم، در آیه، صرفاً امر به صلوات و آن هم فقط لفظی نشدهایم، بلکه میفرماید" پس از صلوات به شخص ایشان سلام دهید، و البته تسلیم او باشید.
*- دقت کنیم ترجمه "صلوات" به "درود" صجیج نیست، یا دست کم کامل نیست، اما کلمه معادل و جایگزینی برایش نداریم.
نماز:
سراسر نماز، ذکر خدا، راز و نیاز با او، تکبیر، تهلیل، تسبیح و تحمید او از یک سو، و یاد و دعای سایر مؤمنان از سوی دیگر میباشد.
یک – پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، در خطبه غدیر خم، سورۀ حمد را که قرائت آن از واجبات نماز میباشد خواندند و فرمودند: دربارۀ من و امیرالمؤمنین و امامان علیهم السلام میباشد:
«مَعاشِرَالنّاسِ، أَنَا صِراطُ الله الْمُسْتَقیمُ الَّذی أَمَرَکُمْ بِاتِّباعِهِ، ثُمَّ عَلِی مِنْ بَعْدی. ثُمَّ وُلْدی مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةُ (الْهُدی)، یَهْدونَ إِلَی الْحَقِّ وَ بِهِ یَعْدِلونَ .
ترجمه: ای مردم (آگاه باشید)! صراط مستقیم خداوند منم که شما را به پیروی آن امر فرموده. و پس از من علی است و آن گاه فرزندانم از نسل او، پیشوایان راه راستند که به درستی و راستی راهنمایند و به آن حکم و دعوت کنند.
ثُمَّ قَرَأَ: «بِسْمِ الله الرَّحْمانِ الرَّحیمِ الْحَمْدُلِلَّهِ رَبِ الْعالَمینَ...» إِلی آخِرِها»
سپس پیامبر صلّی الله علیه و آله قرائت فرمود: «بسم الله الرّحمن الرّحیم الحمدللّه ربّ العالمین الرّحمن الرّحیم» - تا آخر سوره؛ و فرمود:
«فِی نَزَلَتْ وَفیهِمْ (وَالله) نَزَلَتْ، وَلَهُمْ عَمَّتْ وَإِیَّاهُمْ خَصَّتْ ...»
ترجمه: به خدا سوگند این سوره دربارهی من نازل شده و شامل امامان میباشد و به آنان اختصاص دارد ... .
●- در قرائت سوره حمد [چه در نماز و چه غیر نماز]، پس از حمد خدا، ابتدا اذعان، اقرار و اعلام میداریم که ما از موحدان و مؤمنانی هستیم که تو را میپرستیم و از شرک دوری میجوییم: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» و سپس بلافاصله، تمامی این جمعیت را یاد کرده و برای خود و آنان دعا میکنیم: «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ - ما را به راه راست هدايت فرما».
●- هنگام رکوع و سجود، پس از تسبیح خداوند متعال، هر دعایی جایز است؛ حال چه دعایی بالاتر، ارزشمندتر، مستحبتر و مقبولتر از صلوات و مسئلت تعجیل در ظهور میباشد: «الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم».
اهل سنت: در صحیح مسلم، به نقل از ابن عباس، از پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، حدیث آورده که ایشان فرمودهاند: «ألَا وإنِّي نُهِيتُ أنْ أقْرَأَ القُرْآنَ رَاكِعًا، أوْ سَاجِدًا ... - آگاه باشید که من شما را از قرآئت قرآن در حال رکوع و سجود نهی میکنم؛ و اما در رکوع، رب عزّ و جلّ تعظیم میشود و اما در سجود، بسیار دعا کنید، باشد که برایتان مستجاب گردد». (صحیح مسلم، ص 479)
●- و اما قنوت که نزد شیعه و سنّی از مستحبات نماز است، منتهی شیعه آن را مستحب مؤکد میداند و سنّی آن را جایز و در شرایط اضطرار لازم میداند؛ فقط دعا مینماییم. دعا برای خودمان، دیگران، پدر و مادر و ... .
دعای "رَبَّنَا آتِنَا فِیالدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِیالآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ" که از ادعیه قرآنی میباشد، دعای در حق خودمان و دیگران میباشد؛ ضمایر این دعاها، همه به شکل جمع آمده است.
از جمله دعاهای جامعی که میخوانیم، دعای حضرت ابراهیم علیه السلام میباشد که در آن خود، فرزندان، پدر و مادر و جمیع مؤمنان را دعا میکنیم:
«رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلَاةِ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ * رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ» (ابراهیم علیه السلام، 40 و 41)
ترجمه: پروردگارا، مرا برپادارندۀ نماز قرار ده و از اولاد من (نيز نمازگزاران قرار ده)، و اى پروردگار، دعاى مرا اجابت نما * پروردگارا! مرا و پدر و مادرم و مؤمنان را در روزى كه حساب برپا مىشود بيامرز.
حال این دعاها جایز باشد، اما صلوات که بزرگترین دعاست جایز نباشد؟!
●- در تشهد، نام پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله را میآوریم، پس طبق امر خداوند متعال، و نیز از روی ادب و احترام، صلوات میفرستیم، لذا اگر احیاناً یک سنّی چنین نکند، به معرفتی، بداخلاقی و کم لطفی کرده است.
●- اما در سلامها که دو سلام اولش مستحب و سومی واجب است، ما پس از شهادت به رسالت و صلوات، سریع به محضر ایشان سلام میدهیم و این طبق دستور خداست که فرمود: «و صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا»، سپس نه تنها خودمان و دیگران از عباد صالح خداوند را یاد میکنیم، بلکه سلام خدا را به خودمان و آنها میفرستیم و میگوییم: «اَلسَّلامُ عَلَینا وَ عَلی عِبادِ اللَّهِ الصّالِحینَ – سلام بر ما و بندگان صالح خدا»؛ اما در سلام سوم که در فقه شیعه و سنّی واجب است، با ذکر «السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ»، به چه کسانی سلام میدهیم؟
در هر حال همه، یاد، دعا و بزرگداشت دیگران میباشد.
●- پس ما، نمازی بسیار کامل، جامع و زیبا داریم، و امیدواریم که "توجه و خلوص" سبب زیبایی باطن نمازمان گردد، مقبول واقع شود و ما را مشمول آثار و برکات دنیوی و اخروی نمازهایمان قرار دهد. ان شاء الله.
مشارکت و همافزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.
پرسش:
چرا ما شیعیان، اینقدر در نماز صلوات بر محمد و آل محمد (ص) میفرستیم، آیا یاد دیگران در نماز اشکال ندارد؟ اگر یک سنّی نماز ما را ببیند، چه میگوید؟!
پاسخ (نشانی لینک):
http://www.x-shobhe.com/right/10941.html
کلمات کلیدی:
حقوقی و احکام دعا نماز