پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):
اگر کسی نسبت به رحمت، مغفرت، عفو، جود، کرم و فضل خدا تردید داشته باشد، در واقع خداوند سبحان را نشناخته است و به جایی نمیرسد!
*- رفع مشکلات، دفع بلاها و برآورده شدن حاجات، با معجزات متفاوتاند؛ لذا نباید قیاسی انجام پذیرد؛ هر چند معجزات اختصاصی به انبیای الهی ندارد و گاه ممکن است برای شخصی معجزهای رخ دهد؛ مانند این که نازا و ناامید از بارداری، ناگهان باردار میشود و پزشکان همه در تعجب میمانند! و اگر دقت نماییم، وجود ما و لحظه لحظۀ زندگی ما، تماماً معجزه میباشد؛ چرا که معجزه به کاری میگویند که دیگران از انجام آن عاجز باشند.
الف - گاه مشکلات و کمبودها یا نواقص، مبتنی بر «مقدرات» میباشند و مقدرات یعنی «اندازهها» و اگر تمامی اندازهها برای وقوع امری جمع شد، «قضای» حتمی شود؛ یعنی یقیناً واقع میشود و بسیاری از این مقدرات (اندازهها) در اختیار ما نمیباشند؛ هر چند که دعا در آنها نیز میتواند مؤثر باشد.
به عنوان مثال روشن: اهل عصمت علیهم السلام، در اوج و کمال معرفت، ایمان، تقوا، بصیرت، عمل صالح ... و انسان کامل بودند و خداوند متعال را در نهایت اخلاص بندگی مینمودند و نمازهایشان نیز اول وقت، با توجه و خضوع و خشوع بود، اما نه تنها هیچ گاه از تمامی مشکلات فارغ نشدند، بلکه 12 معصوم به شهادت رسیدند! چرا که دشمنی کفار و نافهمی، بیبصیرتی، بیایمانی، بیتقوایی و خلاصه جهالت و عصبیت و ... در بیشتر مردمان آن روزگار، مقدراتی را فراهم نمود که قضا حتمی شد.
ب - اما، گاه مشکلات، به خاطر ندانستنها، ندانمکاریها، غفلتها و گناهان خودمان ایجاد میشود و بدیهی است که استغفار، توبه، دعا، توسل، نماز اول وقت و ...، آن علل را برای این معلولها، از بین میبرد. چنان که در دعای کمیل، میگویید: «خدایا آن گناهانی که نقمت میآورد، سبب نزول بلا میشود، نعمت را متغیر میکند و دعاهایم را حبس میکند، بر من ببخش»!
نماز اول وقت
بیان آیت الله حق شناس رحمة الله علیه، مبتنی بر همان فرمایش خداوند سبحان در قرآن مجید میباشد که فرمود:
«وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ» (هود علیه السلام، 114)
- نماز را در دو طرف روز و اوائل شب برپا دار، چرا كه حسنات (خوبیها)، سيئات (بدیها) را بر طرف میسازند، اين تذكری است برای آنها كه اهل تذكرند.
بدیهی است که وقتی «بدیها» از بین بروند، آثار سوء آنها نیز بر طرف میگردد، مضافاً بر این که «خوبیها» نیز آثار خودشان را دارند؛ بنابراین شرایط استجابت دعا نیز فراهم میگردد.
واژۀ «نماز» برای «صلاة»، کامل و جامع نمیباشد، چرا که نماز به هر گونه نیایشی برای هر کسی یا هر چیزی گفته میشود، اما «صلاة» از ریشۀ «صلّ» به معنای «وصل» میباشد؛ لذا انسان، با «صلاة، صلوات، صله ارحام و سایر حسنات»، به رحمت واسعۀ الهی وصل میگردد، پس گناهانش بخشوده، دعاهایش مستجاب و مشکلاتش مرتفع میگردد.
اما، نماز نیز باید نماز باشد. نه این که بگوییم الزاماً باید با فهم کامل و خضوع و خشوع در حدّ اعلی باشد، بلکه نماز باید برای نزدیکی به خدا اقامه شود، چنان که در نیت نماز میگوییم: «این نماز را میخوانم، قربة الی الله»؛ لذا اگر چه امید داریم که نماز، دعا، توسلات، حسنات، مجاهدتها و سایر عباداتها از جمله نماز اول وقت، مقدرات و اسباب برآورده شدن حاجات را فراهم سازد، اما نماز برای حاجت، نماز قربة الی الله نیست؛ پس باید نماز قربة الی الله اقامه شود و البته در قنوت یا پس از نماز، برای حاجات دعا شود. چنان که در نیت دو رکعت نماز حاجت نیز میگوییم: «قربة الی الله میخوانم»، یعنی نمازم برای حاجت نیست، بلکه برای عبادت خداوند متعال است، اگر چه حاجاتی نیز دارم و با این نماز به او تقرب میجویم.
امید و ناامیدی
هرگز نباید به بهانۀ «من گناهکارم»، از رحمت خداوند متعال ناامید شد!
به دوستی گفتم: «التماس دعا»، گفت: «ای آقا! من با این همه گناهانم، چگونه دعا کنم و خدا چگونه دعای من را میپذیرد؟!» به او گفتم: «من نگفتم که تو کسی هستی و نگفتم که تو مستجاب کن، بلکه گفتم تو دعا کن! آن که دعا را میشنود و مستجاب مینماید، خداوند رحمان و رحیم است.»
*- استغفار، توبه، دعا، توسلات و ...، اختصاصی به مؤمنان ندارد، بلکه گناهکاران، بیشتر به آنها احتیاج دارند. خداوند سبحان در قرآن مجید، بندگان گناهکارش را خطاب قرار داده و فرموده که «هرگز از رحمت من ناامید نشوید، چون من تمامی گناهان را یکجا میبخشم» و باید دقت کنیم که ناامیدی از رحمت الهی، به هر بهانهای، نه تنها به مثابۀ شرک میباشد، بلکه افترای به اوست؛ چرا که انکار رحمت، مغفرت، جود و کرم اوست:
«قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» (الزّمر، 53)
- بگو: ای بندگان من كه علیه خود زیادهروی (و ستم) كردهايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را میآمرزد.
نماز اول وقت
ما، از آثار نماز و نماز اول وقت، چیز زیادی نمیدانیم؛ وقتی میفرمایند: «نماز ستون خیمۀ دین است - نماز معراج مؤمن است و ...»؛ یعنی نماز فقط واجبی نیست که اگر فوت شود عذاب داشته باشد و اگر به انجام رسد، ثواب (پاداش) داشته باشد؛ بلکه «نماز و نماز اول وقت» آثار تکوینی خودش را دارد و علّتی قدرتمند برای ایجاد تغییرات در زمین و آسمانها میباشد. آنان که علم و معرفت یافتند، بیاناتی دارند که برای ما تعجبآور میباشد:
آیت الله بهجت رحمة الله علیه: بعضی از اساتید اخلاق [آیتالله قاضی رحمتاللهعلیه] در نجف میگفتند: «من ضامنم کسیکه این نمازهای پنجگانه را در اول وقت بخواند، به مقامات عالیه میرسد». خیلی کلام بزرگی ایشان گفت، گفت: «اگر نمازهای پنجگانه را در اول وقت خواند، باز هم نرسید به آن مقامات عالیه، به من لعن کند!». خیلی عجیب است!» (پایگاه نشر آثار ایشان)
پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله:
«اَحَبُّ الْاَعْمالِ اِلَى الله الصَّلاةُ لِوَقْتِها، ثُمَّ بِرُّ الْوالِدَيْنِ، ثُمَّ الْجَهادُ فى سَبيلِ الله.» (نهج الفصاحه، ح 70)
- دوست داشتنىترين كارها نزد خداوند نماز اول وقت، سپس نيكى به پدر و مادر و سپس جهاد در راه خداست.
حضرت امام صادق عليه السلام:
«إِنَّ فَضْلَ الْوَقْتِ الْأَوَّلِ عَلَى الْآخِرِ كَفَضْلِ الْآخِرَةِ عَلَى الدُّنْيَا» (ثواب الأعمال : 58/2)
- برتری نماز اول وقت نسبت به آخر وقت، مانند برتری آخرت است نسبت به دنیا.
معجزه:
معجزات خداوند سبحان که به دست اولیایش صورت پذیرفته و یا به هر وسیلۀ دیگری رخ میدهد، تماماً علیمانه، حکیمانه و منطبق با مقدرات الهی میباشد؛ لذا اگر چه یقین داریم او بر هر کاری تواناست، اما در دعاها باید توجه داشته باشیم که دعایمان غیر معقول و غیر منطقی نباشد تا انتظار معجزات عجیب و غیر علمی داشته باشیم.
حضرت زکریا و همسرش، دو انسان سالم بودند که به کهولت سنّ رسیده بودند و خداوند سبحان به آنها توان و امکان بچهدار شدن داد! اما این دلیل نمیشود که زنی بخواهد همچون حضرت مریم علیها السلام، فرزند بدون پدر به دنیا بیاورد، یا زنی که رحِم ندارد، بخواهد باردار شود، یا کسی که چشم ندارد، بخواهد با معجزه بینا شود!
مثال: ما نمونه داریم که زنی باردار نمیشد و مشکل از او بود و نه شوهرش. پزشکان پس از آزمایشات گفتند: «رحِم شما بسیار کوچکتر از حد طبیعی میباشد، مضافاً بر این که برعکس قرار گرفته است، لذا هیچگاه باردار نخواهید شد!»، اما همین خانم و همسرش، با دعا و توسل و نذر و ...، پس مدتها، صاحب سه فرزند شدند! بنابر این، مقدرات لازم برای بارداری او وجود لازم داشت، یعنی زن و شوهر هر دو بودند - مرد نطفۀ سالم داشت - زن رحِم داشت، منتهی کوچک و برعکس؛ پس شرایط و امکانات برای وقوع معجزه وجود داشت. لذا کسی که پایش فلج شده، میتواند امید بهبود داشته باشد، اما اگر پای کسی قطع شده باشد، نباید انتظار داشته باشد که خداوند با معجزه به او پا دهد!
●- در هر حال؛ اولاً از ناامیدی به بهانۀ گناهکاری یا هر بهانۀ دیگری، که همگی از القائات ابلیس لعین و سایر شیاطین جنّ و انس میباشد، بپرهیزید و ثانیاً هرگز از رحمت خداوند منّان ناامید نشوید. نماز را اول وقت اقامه نمایید و از خداوند متعال بخواهید که قبول کند و به برکت این نماز و دعا، حاجات شما را برآورده سازد و البته بسیار امید به استجابت داشته باشید.
مشارکت و همافزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.
پرسش:
جملهای از آیت الله حق شناس در اینترنت منتشر شده که «نماز اول وقت مشکلات لاینحل رو حل میکنه». آرزو و هدفی دارم مثل حضرت زکریا و همسرشون؛ اما من گنهکارم. آیا حق تعالی مرا نیز به آرزویم میرساند؟
پاسخ (نشانی پیوند):
https://www.x-shobhe.com/worship/13015.html
کلمات کلیدی:
گوناگون «خداشناسی» عبادت