- معبودم! اگر محرومم کنی، پس کیست آن که به من روزی دهد؟ و اگر خوارمسازی، پس کیست آن که به من یاری رساند؛ خدایا! به تو پناه میآورم از خشمت و از فرود آمدن غضبت. خدایا! اگر من شایسته رحمتت نیستم، تو سزاواری که بر من با فراوانی فضلت بخشش کنی.
شرحی مختصر
نه تنها «رزق» فقط به مادیات اختصاص ندارد، بلکه ارزاق غیر مادی که به هر کسی میرسد، به مراتب بیش از ارزاق مادی میباشد.
ارزاقی، بدون هیچ تلاشی به آدمی میرسد، اما ارزاق مادی و معنوی دیگری هم وجود دارد که آدمی باید با تلاش آنها را به دست آورد؛ چنان که فرمود: «وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى - و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست» (النّجم، 39).
اما این تلاشها، همه توسل به وسایل میباشد، همه پیمودن راههای رسیدن میباشد و نباید فراموش شود که «رازق» اوست و اگر نخواهد، راهها را به بیراهه یا بن بست میرساند و کارسازی وسایل را از بین میبرد؛ لذا میگویی: «اگر محرومم کنی، پس کیست آن که به من روزی دهد».
اما، نکتۀ دیگر آن است که آدمی گاهی، با اندیشهای قارونی، تمام موفقیتها را از علم، هنر و تلاش خودش میبیند، حتی اگر خداوند منّان به او لطفی نماید، میگوید: «لابد کار خوبی کردهام»! و گاهی میخواهد واقعگرایانه بنگرد، به ضعفها، کاستیها، غفلتها و گناهان خودش مینگرد و میگوید: «با این اوضاع، هیچ قابلیتی برای لطف، فیض و عنایت الهی ندارم» و شیطان از همینجا وارد میشود و او را از خود و لطف خدا ناامید میسازد!
این انحرافات، تشویشها و اضطرابها، همه با یک شناخت و نگاه موحدانه و مخلصانه به خداوند متعال و رحمت واسعهاش، اصلاح میشود؛ لذا به او عرضه میدارد:
« خدایا! اگر من شایسته رحمتت نیستم، تو سزاواری که بر من با فراوانی فضلت بخشش کنی.»