ریشۀ اینکه غمِ خوبان، تبدیل به افسردگی نمیشود چیست؟ اگر کسی افسرده هست مشکل چیست؟ ایا کسی که در مسیر هست، غمها در او حرکت ایجاد میکند؟
پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):
چنین نیست که غم خوبان به افسردگی نیانجامد یا بیانجامد. اولاً ریشۀ افسردگیها الزاماً غم نیست و ثانیاً افسردگی نوعی بیماری است که با احساس بدبختی و ناامیدی بروز مینماید، نه با احساس غم.
اساساً نوع بشر، بسیار کم ظرفیت است؛ در ضرب المثل قدیمی گفته شده: «با یک غوره، سردیَش میشود و با یک مویز گرمیَش میشود!»
خداوند سبحان در قرآن کریم، این حالت بشر را به صورت جامع و واقعی بیان نموده است:
«إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا * إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا * وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا» (المعارج، 19 تا 21)
- همانا انسان حريص و كم طاقت آفريده شده * هنگامی كه بدی به او رسد بيتابی میكند * و هنگامی كه خوبی به او رسد ممانعت میورزد [از رسیدن خیر به خودش و دیگران جلوگیری میکند.]
البته همچون سایر دستهبندیها، استثناء دارد؛ چنان که فرمود: فقط گروهی از ظرفیت بالا برخوردار میشوند که همچون قطرهای، به اقیانوس رحمت الهی وصل میشوند؛ که اوج این اتصال، با اقامۀ نماز محقق میگردد:
«إِلَّا الْمُصَلِّينَ * الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ» (المعارج، 22 و 23)
- مگر نمازگزاران * همانها که در اقامۀ نماز، مداومت دارند.
قانون ظروف مرتبط
اگر از یک حوضچه با ظرفیت یک میلیون لیتر آب، یک لیتر بردارید، کم میشود و اگر یک لیتر آب بریزید، بر حجمش اضافه میشود و سطحش بالاتر میآید؛ اما اگر روی چالهای کوچک که به دریا وصل است، ده هزار لیتر آب بریزید، سطحش بالا نمیآید و میتوانید ده هزار لیتر آب بردارید، در حالی که سطحش پایین نمیرود؛ چرا که به دریا متصل است و سطحش با آن برابر میماند، هر چند ظرفیت و عمقش بسیار کمتر است.
این تفاوت انسان متصل، با انسان غیر متصل میباشد که نه موفقیتها و شادیها او را از مسیر خارج ساخته و فاسق میکند و نه شکستهای ظاهری و از دست دادنها، سبب ناامیدی و افسردگیاش میگردد.
مصیبتها و غمها
این تعریف از حالات انسان، در آیات دیگر نیز تشریح شده است. آدمی وقتی مغموم میشود که به او مصیبتی برسد، یعنی نقص، کاستی و صدمه، به او برخورد (اصابت) نماید.
«مصیبت»، یعنی رسیدن و نشستن (اصابت) تیر بر هدف. به قول مرحوم آیت الله حائری شیرازی رحمة الله علیه: «تو همچون شیری هستی که با زنجیرهای وابستگیهای گوناگون، به زمین و قفس تن (دنیا) بسته شدهای؛ خداوند میفرماید: «من تیر میزنم، دقیق هم میزنم، اما به زنجیرها میزنم تا تو آزاد شوی، پس تو چرا میگویی: آخ؟!»
خداوند متعال در قرآن کریم، در توصیف مؤمنان و صابران فرمود:
«وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ» (البقره، 155)
- قطعاً همه شما را با چيزی از ترس، گرسنگی، زيان مالی و جانی، و كمبود ميوهها (نتایج و ثمرات) آزمايش میكنيم و بشارت ده به استقامت كنندگان!
«الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» (همان، 156)
- آنها كه هر گاه مصيبتی به آنها رسد میگويند: ما از آن خدا هستيم و به سوی او باز میگرديم!
«أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ» (همان، 157)
- (صابران) همانها هستند كه الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و آنها هستند هدايت يافتگان.
چون آنها به رحمت الهی وصل شدهاند، رحمت خداوند منّان نیز به ایشان متصل است «صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ»؛ و رحمت الهی، محدود و فانی نیست؛ لذا متصلان به رحمت الهی، با مصیبتها، ناراحت و مغموم میشوند، اما احساس بدبختی و ناامیدی نمیکنند که به افسردگی نیز بیانجامد.
افسردگی
افسردگی، اگر القایی، نمایشی، برای جلب توجه، لوس شدن و ... نباشد؛ نوعی بیماری است و هیچ ربطی به غم یا شادی ندارد؛ چنان که برخی دچار افسردگی فصلی میشوند که رایجترین آن، افسردگی فصل پاییز است که گاه تا آغاز فصل بهار، رطوبت و گرما طول میکشد.
از علائم بیماری افسردگی این است که فرد مبتلا، ناامیدی، بدبختی، از بین رفتن عزت نفس، اختلال در تمرکز، کم شدن علاقه به فعالیتها و بیتفاوتی را در خودش احساس میکند.
بیماری افسردگی میتواند علل متفاوتی داشته باشد، از اختلالات روانی گرفته تا کمبود نیازهای بدن، مانند: پایین بودن سطح ویتامین D و منیزیم در خون و ... که البته با مراجعه به پزشک، قابل درمان یا دست کم مدیریت (کنترل) میباشد.
غمِ محرّک
غم و شادی، میتوانند فقط احساسی و زودگذر باشند و میتوانند محرّک باشند و سبب پیامدیهایی شوند و البته اختصاصی به «غم خوبان و ...» ندارد.
ممکن است کسی در غم از دست دادن پدر یا همسرش، بسیار گریه و بیتابی کند و پس از مدتی به آرامش برسد؛ اما همین مصیبت برای دیگری، سبب حرکت شود و او را در جانشینی و ادارۀ خود و خانواده، مصمم نموده و به تحرک و تلاش بیشتر وادارد.
امان از دل زینب (علیها السلام)
فاجعۀ کربلا در روز عاشورا، بسیاری را مغموم ساخت، یک عده فقط گریه کردند و میکنند، اما حضرت زینب علیها السلام را که بیشترین مصیبت و غم بر ایشان وارد شد، در ادامۀ راه و رساندن پیام کربلا به همگان در طول تاریخ، مصممتر نمود.
خاطره
دوستی میگفت: کار ما در مدینه، ارتباط با مسلمانان غیر ایرانی و دادن نقشۀ بقیع به آنها بود، چرا که وهابیت و سعودی، نه تنها بقیع را تخریب نموده بودند، بلکه بر زدودن تاریخ آن و قبوری که آنجا بود، اصرار داشته و دارند؛ و البته اگر میدیدند که ما نقشۀ قبور را به مسلمانان میدهیم و شرحی میدهیم، بازداشت و زندان میشدیم!
او گفت: شب آخر اقامت در مدینه، خدمت حجت الاسلام و المسلمین، آقای قرائتی رسیدم و به او گفتم: «من در این مدت، توفیق نیافتم مانند دیگران به زیارت قبور ائمه بقیع علیهم السلام بروم، زیارتی بخوانم و اشکی بریزیم و ...!» ایشان ابتدا بسیار ناراحت و متعجب شدند و پرسیدند: «چرا؟!»
گفتم: پدر خوبی که مظلومانه به قتل میرسد، دو فرزند دارد؛ یکی بر سر جنازه یا قبر پدر نشسته و گریه میکند و میگوید: «تو چه پدر خوبی بودی» و از فضایل پدر میگوید، بر سینه یا روی پایش میزند و با اشک و آه میگوید: «چقدر قاتلان تو، ظالم و نامرد بودند»! اما دیگری، فعلاً وقتی برای گریه و عزاداری ندارد؛ چرا که کمر را بسته و وارد میدان شده تا با قاتلان بجنگد و حق پدر را بازستاند» و افزود: «اکنون و در این شرایط، من آن دومی هستم و در میدان جنگ شناختی و تبلیغاتی میجنگم» و وقتی بخشی از کارهایش را شرح داد، ایشان بسیار خوشحال شده و دعا نمودند.
●- حفظ شعائر الله، عزاداریها، هیئتها، راهپیمایی با شکوه اربعین، چه بین بصره، نجف و ... تا کربلا و چه در شهرهای ایران، همه مصداق همان غمِ مصیبتی میباشند که حرکت ایجاد میکند؛ حرکتی واحد و منسجم صدها میلیون انسان مصمم، در راه امام و به سوی امام؛ علیه نظامات سلطۀ کفر، شرک، نفاق، جهل، ظلم و فساد.
مشارکت و همافزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.
پرسش:
ریشۀ اینکه غمِ خوبان، تبدیل به افسردگی نمیشود چیست؟ اگر کسی افسرده هست مشکل چیست؟ ایا کسی که در مسیر هست، غمها در او حرکت ایجاد میکند؟
پاسخ (نشانی پیوند):
https://www.x-shobhe.com/Mourning/12846.html
- تعداد بازدید : 247
- 7 شهریور 1402
- نسخه قابل چاپ
- اشتراک گذاری
کلمات کلیدی: گوناگون عزاداری